Phác Đồ Điều Trị Viêm Khớp Gối Hiệu Quả Chuẩn Y Khoa

Viêm khớp gối là bệnh lý cơ xương khớp thường gặp, có thể bắt đầu từ những cơn đau thoáng qua rồi tiến triển dần thành hạn chế vận động, biến dạng khớp, thậm chí tàn phế nếu không điều trị kịp thời. Áp dụng một phác đồ điều trị viêm khớp gối toàn diện, cá nhân hóa cho từng bệnh nhân chính là chìa khóa giúp giảm đau, làm chậm quá trình thoái hóa và duy trì chức năng khớp lâu dài. Vậy hiện nay, phác đồ điều trị chuẩn gồm những gì?

Hiểu Đúng Về Viêm Khớp Gối

Viêm khớp gối xảy ra khi sụn khớp và các cấu trúc quanh khớp bị tổn thương, dẫn đến phản ứng viêm, gây đau, sưng, cứng khớp. Nguyên nhân có thể do thoái hóa tự nhiên theo tuổi, chấn thương, viêm khớp dạng thấp, gout, hoặc do nhiễm trùng khớp. Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ như béo phì, bất thường trục chi (chân vòng kiềng, chân chữ X), di truyền, nghề nghiệp thường xuyên đứng lâu hay mang vác nặng… cũng góp phần thúc đẩy bệnh tiến triển.

Triệu chứng của viêm khớp gối thường diễn biến âm thầm, với biểu hiện đau khớp khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi. Cảm giác cứng khớp buổi sáng, sưng nề khớp, hoặc nghe tiếng lạo xạo khi cử động khớp gối cũng là dấu hiệu điển hình.

>> Xem thêm: Khớp Gối Kêu Khi Đứng Lên Ngồi Xuống: Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Mục Tiêu Của Phác Đồ Điều Trị Viêm Khớp Gối

Một phác đồ điều trị viêm khớp gối hiệu quả cần đảm bảo các mục tiêu chính:

• Giảm đau, giảm viêm, cải thiện khả năng vận động khớp.

• Duy trì hoặc phục hồi chức năng khớp, hạn chế teo cơ.

• Làm chậm tiến triển thoái hóa sụn, ngăn ngừa biến chứng nặng.

• Nâng cao chất lượng sống, duy trì khả năng sinh hoạt độc lập.

Phác Đồ Điều Trị Viêm Khớp Gối: Kết Hợp Đa Phương Pháp

Điều Trị Nội Khoa

Điều trị nội khoa là nền tảng trong hầu hết các phác đồ điều trị viêm khớp gối, bao gồm thuốc giảm đau, kháng viêm, thuốc bảo vệ sụn, và thuốc đặc trị cho các bệnh khớp tự miễn.

Thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, naproxen, celecoxib thường được chỉ định khi cơn đau ảnh hưởng đến sinh hoạt. Trường hợp đau mức độ nhẹ đến trung bình, paracetamol có thể được ưu tiên sử dụng do ít tác dụng phụ trên tiêu hóa, tim mạch hơn NSAIDs.

Corticoid đường uống hoặc tiêm nội khớp có thể được chỉ định ngắn hạn trong giai đoạn viêm cấp, khi sưng, đau nặng không đáp ứng thuốc giảm đau thông thường.

Thuốc bảo vệ sụn (Symptomatic Slow Acting Drugs for Osteoarthritis – SYSADOA) như glucosamine sulfate, chondroitin sulfate, diacerein, collagen type II được chứng minh có tác dụng hỗ trợ tái tạo, giảm phân hủy sụn khớp, giúp làm chậm tiến triển thoái hóa khớp gối.

Thuốc đặc trị (Disease Modifying Anti Rheumatic Drugs – DMARDs) như methotrexate, sulfasalazine hoặc các thuốc sinh học (anti-TNF, anti-IL6) được chỉ định riêng cho bệnh nhân viêm khớp tự miễn (viêm khớp dạng thấp, lupus).

So sánh nhanh nhóm thuốc thường dùng:

Tiêm Nội Khớp

Khi thuốc uống không còn hiệu quả kiểm soát triệu chứng, tiêm nội khớp có thể được bác sĩ chỉ định:

• Tiêm corticoid nội khớp: giúp giảm đau, giảm sưng rất nhanh nhưng chỉ nên tiêm tối đa 3–4 lần/năm để hạn chế tác dụng phụ như loãng xương, tổn thương sụn.

• Tiêm chất nhầy (Hyaluronic acid): bổ sung chất bôi trơn cho khớp, cải thiện khả năng vận động, thường được chỉ định mỗi 6–12 tháng/lần.

• Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP): phương pháp mới, sử dụng chính máu của người bệnh ly tâm lấy PRP để tiêm vào khớp, kích thích tái tạo sụn, giảm đau dài hạn.

Vật Lý Trị Liệu – Phục Hồi Chức Năng

Đây là yếu tố quyết định sự thành công lâu dài của phác đồ điều trị viêm khớp gối. Các bài tập phục hồi giúp tăng cường cơ đùi, cơ bắp chân, ổn định khớp gối, giảm tải trọng lên sụn. Phương pháp vật lý trị liệu bao gồm:

• Bài tập chủ động: nâng chân thẳng, duỗi gối, gập duỗi khớp nhẹ nhàng.

• Trị liệu hỗ trợ: điện xung, sóng ngắn, siêu âm giúp giảm đau, chống viêm.

• Hướng dẫn sinh hoạt: chỉnh tư thế ngồi, đi đứng, leo cầu thang đúng cách.

Khi tập, bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc kỹ thuật viên phục hồi để tránh chấn thương.

>> Xem thêm: Hướng Dẫn Tập Vật Lý Trị Liệu Tại Nhà – 9 Bài Tập Giúp Giảm Đau Nhức

Sử Dụng Dụng Cụ Hỗ Trợ

Nẹp gối, gậy chống hoặc đế giày chỉnh hình có thể cần thiết ở giai đoạn viêm khớp tiến triển hoặc có bất thường trục chi. Các dụng cụ này giúp giảm áp lực, phân bố lực đều hơn trên bề mặt khớp, hạn chế tổn thương thêm.

Can Thiệp Ngoại Khoa

Phẫu thuật được chỉ định khi các phương pháp bảo tồn không còn hiệu quả, người bệnh đau kéo dài, khớp biến dạng nặng. Tùy mức độ tổn thương, bác sĩ có thể cân nhắc:

• Đục xương chỉnh trục (High Tibial Osteotomy – HTO): phù hợp người trẻ, khớp chỉ tổn thương 1 khoang.

• Nội soi khớp: loại bỏ mảnh sụn vỡ, cắt màng hoạt dịch viêm.

• Thay khớp gối bán phần hoặc toàn phần: dành cho trường hợp khớp tổn thương nặng, biến dạng rõ, người bệnh không còn khả năng đi lại.

Chế Độ Sinh Hoạt, Chăm Sóc Và Phòng Ngừa Tái Phát

Chăm sóc toàn diện và thay đổi thói quen sinh hoạt đóng vai trò cực kỳ quan trọng, không chỉ giúp giảm nhanh triệu chứng mà còn kéo dài hiệu quả điều trị, hạn chế nguy cơ tái phát viêm khớp gối. Để đạt được mục tiêu này, người bệnh cần thực hiện các lưu ý sau:

Duy trì cân nặng hợp lý

Giảm cân nếu đang thừa cân hoặc béo phì là ưu tiên hàng đầu, bởi mỗi kilogram cân nặng dư thừa sẽ làm tăng áp lực lên khớp gối gấp 3–4 lần khi vận động. Việc giảm cân giúp giảm tải lực lên sụn khớp, hạn chế tổn thương tiến triển, giảm đau rõ rệt.

Chế độ dinh dưỡng khoa học

Người bệnh cần đảm bảo chế độ ăn giàu dưỡng chất, đặc biệt:

• Bổ sung canxi và vitamin D từ sữa, sữa chua, phô mai, trứng để xương khớp chắc khỏe.

• Tăng cường omega-3 từ các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi, hạt óc chó, hạt chia giúp giảm viêm, bảo vệ sụn khớp.

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi để cung cấp chất xơ, vitamin, khoáng chất hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

Hạn chế các hoạt động gây hại cho khớp

Tránh tham gia các môn thể thao hoặc hoạt động có cường độ cao, dễ làm khớp gối bị quá tải, ví dụ:

• Chạy bộ đường dài trên địa hình cứng.

• Nhảy, bật cao, chơi bóng rổ, tennis.

• Khiêng vác nặng, leo trèo.

Những hoạt động này làm tăng nguy cơ chấn thương, đẩy nhanh quá trình thoái hóa sụn khớp.

Tập luyện thể dục phù hợp

Lựa chọn các bài tập vận động nhẹ, an toàn cho khớp gối, giúp duy trì sức mạnh cơ bắp quanh khớp và cải thiện độ dẻo dai, như:

• Bơi lội, giúp giảm áp lực trọng lượng cơ thể lên khớp.

• Đạp xe tại chỗ, với yên xe điều chỉnh độ cao phù hợp.

• Yoga hoặc pilates nhẹ, tập trung vào các động tác giãn cơ, thăng bằng.

• Tập cơ đùi, cơ bắp chân theo hướng dẫn của kỹ thuật viên phục hồi chức năng.

Hạn chế tư thế không tốt cho khớp

• Ngồi xổm, quỳ gối lâu.

• Leo cầu thang nhiều lần liên tục, nhất là khi khớp đang đau hoặc sưng.

• Ngồi ghế thấp khiến khớp gối bị gập quá mức.

Tái khám định kỳ và tuân thủ phác đồ điều trị
Người bệnh nên tái khám đúng lịch hẹn để bác sĩ theo dõi tiến triển bệnh, điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp với từng giai đoạn. Tự ý bỏ thuốc hoặc thay đổi liều dùng có thể khiến bệnh nặng hơn, khớp bị tổn thương không hồi phục.

Kết luận: Phác đồ điều trị viêm khớp gối hiệu quả cần kết hợp thuốc, tiêm nội khớp, vật lý trị liệu, can thiệp ngoại khoa khi cần thiết, đồng thời duy trì chế độ chăm sóc khoa học. Hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, xây dựng phác đồ cá nhân hóa, ngăn ngừa biến chứng, duy trì khả năng vận động, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Dr Knee – Chuyên Sâu Điều Trị Thoái Hóa Khớp Gối

Dr Knee – Chuyên sâu điều trị thoái hóa khớp gối là thương hiệu y tế chuyên khoa cơ xương khớp, tiên phong ứng dụng các phác đồ điều trị cá nhân hóa, kết hợp y học hiện đại và phục hồi chức năng chuyên sâu, nhằm mang lại hiệu quả cao nhất cho bệnh nhân. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị chuẩn quốc tế, Dr Knee cam kết mang đến giải pháp điều trị an toàn, khoa học, giúp người bệnh giảm đau, duy trì khả năng vận động, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tại Dr Knee, chúng tôi:

• Đánh giá toàn diện nguyên nhân, mức độ tổn thương khớp bằng thăm khám lâm sàng kết hợp hình ảnh học chuyên sâu (X-quang, MRI).

• Áp dụng đa phương pháp điều trị: thuốc, tiêm nội khớp, vật lý trị liệu chuyên biệt, can thiệp ngoại khoa khi cần.

• Thiết kế phác đồ điều trị và phục hồi chức năng cá nhân hóa cho từng bệnh nhân, dựa trên đặc điểm bệnh lý, tuổi tác, nghề nghiệp và lối sống.

• Đảm bảo theo dõi, chăm sóc, điều chỉnh phác đồ định kỳ để đạt hiệu quả tối ưu, ngăn ngừa biến chứng.

Sứ mệnh của Dr Knee là mang đến giải pháp điều trị khớp gối chuyên sâu, giúp người bệnh thoát khỏi nỗi đau, phục hồi vận động bền vững, tự tin sống khỏe mỗi ngày.