Rách sụn chêm khớp gối là một trong những chấn thương phổ biến, đặc biệt trong thể thao và các tai nạn sinh hoạt. Tình trạng này nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như thoái hóa khớp gối. Vậy nguyên nhân gây rách sụn chêm là gì? Dấu hiệu nhận biết ra sao? Và cách điều trị hiệu quả nhất cho tình trạng này là gì? Hãy cùng phòng khám DrKnee tìm hiểu rõ hơn về tình trạng này.
Cấu tạo và vai trò của sụn chêm khớp gối
Sụn chêm khớp gối gồm hai phần chính: sụn chêm trong và sụn chêm ngoài. Đây là hai bộ phận có vai trò quan trọng trong việc ổn định khớp gối và bảo vệ các xương khỏi sự hao mòn. Sụn chêm giúp phân tán lực và hấp thụ xung lực tác động lên khớp khi vận động.
- Sụn chêm trong có hình chữ C và nằm ở phía trong của khớp gối, dài khoảng 5-6cm.
- Sụn chêm ngoài có hình chữ O và nằm ở phía ngoài khớp.
Sụn chêm có vai trò quan trọng trong việc giảm xóc và hấp thụ lực khi khớp gối di chuyển. Nó giúp tạo sự vững chắc cho khớp gối, đảm bảo phân phối lực đều. Điều này giúp duy trì độ ổn định và chức năng của khớp gối, giảm nguy cơ chấn thương.
Rách sụn chêm khớp gối là gì?
Rách sụn chêm (hay còn gọi là rách sụn gối) là tình trạng sụn khớp gối bị tổn thương do chấn thương. Nguyên nhân phổ biến là các động tác xoay gối đột ngột trong thể thao, tai nạn giao thông, hoặc sự lão hóa ở người lớn tuổi. Rách sụn chêm có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau và có nhiều hình thức như rách dọc, ngang, hoặc dạng vạt.
>> Xem thêm: Biểu Hiện Thoái Hóa Khớp Gối
Nguyên nhân gây rách sụn chêm
- Chấn thương thể thao: Các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ, quần vợt, nơi người chơi phải thực hiện những động tác xoay, vặn mạnh có thể làm sụn chêm bị rách.
- Tai nạn giao thông hoặc lao động: Những va chạm mạnh cũng có thể gây tổn thương sụn chêm.
- Thoái hóa khớp: Ở người lớn tuổi, sụn chêm có thể bị mòn dần, dễ dàng dẫn đến rách nếu có tác động mạnh.
Dấu hiệu nhận biết rách sụn chêm khớp gối
Khi bị rách sụn chêm, bệnh nhân thường cảm thấy các triệu chứng sau:
- Cảm giác đau nhức: Đau thường xảy ra khi co duỗi gối hoặc vận động mạnh.
- Sưng tấy: Khớp gối sẽ bị sưng tấy sau khi chấn thương.
- Kẹt khớp: Mảnh sụn chêm bị rách có thể kẹt trong khớp, gây ra tình trạng không thể duỗi thẳng chân hoặc co gối.
- Cảm giác lục cục: Một số bệnh nhân có cảm giác như có vật thể lạ trong khớp khi di chuyển.
- Đau khi ấn vào khe khớp: Khi ấn vào vùng khớp gối, bệnh nhân có thể cảm thấy đau nhức.
Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời
Nếu không được điều trị kịp thời, rách sụn chêm khớp gối có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Tình trạng này có thể làm tổn thương thêm các cấu trúc khác của khớp, như dây chằng hay xương, do sự mất ổn định của khớp gối. Khi khớp gối không còn được hỗ trợ đúng cách, lực tác động sẽ tăng lên, gây tổn thương cho các bộ phận khác.
Ngoài ra, không điều trị có thể dẫn đến viêm khớp gối, một tình trạng viêm kéo dài gây đau đớn và khó khăn khi vận động. Viêm khớp gối sẽ làm khớp gối mất đi tính linh hoạt và chức năng bình thường.
Nếu rách sụn chêm không được chữa trị, nguy cơ phát triển thoái hóa khớp gối cao hơn. Lâu dần, sự thoái hóa này có thể khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc đi lại và thậm chí cần phẫu thuật thay khớp gối để cải thiện chất lượng cuộc sống.
Phương pháp chẩn đoán rách sụn chêm
Để xác định mức độ tổn thương, bác sĩ thường chỉ định các phương pháp chẩn đoán như:
- Chụp X-quang: Giúp phát hiện tình trạng hẹp khe khớp.
- Chụp MRI: Được sử dụng để xác định chính xác mức độ rách sụn chêm và các tổn thương liên quan.
Các phương pháp điều trị rách sụn chêm
Tùy vào mức độ và vị trí của vết rách, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:
Điều trị không phẫu thuật
Áp dụng cho những trường hợp rách nhẹ, không có tổn thương nặng:
- Chườm đá: Giúp giảm sưng và đau.
- Bất động khớp gối: Hạn chế di chuyển để không làm tình trạng tổn thương nặng hơn.
- Thuốc giảm đau và chống viêm: Giúp giảm đau và làm giảm viêm.
Phẫu thuật điều trị rách sụn chêm
Khi rách sụn chêm nặng, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để điều trị. Có ba phương pháp phẫu thuật chính:
- Cắt bỏ sụn chêm: Được áp dụng khi vết rách không thể phục hồi. Phương pháp này có thể dẫn đến thoái hóa khớp gối nếu không được chăm sóc đúng cách.
- Khâu sụn chêm: Phương pháp này giúp phục hồi sụn chêm, đặc biệt hiệu quả với các vết rách dọc. Việc khâu sụn giúp duy trì chức năng của khớp gối.
- Ghép sụn chêm: Là phương pháp phức tạp, cần sử dụng sụn chêm từ người hiến tặng. Tuy nhiên, phương pháp này hiện chưa phổ biến ở Việt Nam.
Lưu ý khi điều trị và phục hồi
- Chăm sóc sau phẫu thuật: Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân cần chăm sóc và theo dõi kỹ lưỡng để tránh biến chứng.
- Vật lý trị liệu: Đây là một phần quan trọng trong quá trình phục hồi sau phẫu thuật để giúp cải thiện khả năng vận động.
Rách sụn chêm khớp gối là một tình trạng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng và tránh được các biến chứng. Chăm sóc đúng cách và theo dõi sau điều trị là rất quan trọng để duy trì chức năng khớp gối lâu dài.
