Khớp gối là một trong những bộ phận chịu nhiều áp lực nhất trên cơ thể con người. Mỗi ngày, chúng ta di chuyển, đi lại, và thực hiện các hoạt động vận động liên tục, khiến khớp gối trở nên dễ bị tổn thương. Trong số các vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến khớp gối, viêm bao hoạt dịch là một tình trạng phổ biến nhưng ít được chú ý. Cùng phòng khám Drknee tìm hiểu kỹ hơn về triệu chứng này.
Viêm bao hoạt dịch khớp gối là gì?
Bao hoạt dịch là một túi nhỏ chứa dịch lỏng, hoạt động như một miếng đệm quan trọng giữa các cấu trúc xương, gân, cơ và da quanh khớp. Nhiệm vụ chính của nó là giảm ma sát và hấp thụ lực khi chúng ta vận động.
Khi bao hoạt dịch bị viêm, nó sẽ trở nên sưng phồng, gây đau đớn và hạn chế chuyển động. Mặc dù có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong khớp gối, nhưng các vị trí dễ bị viêm nhất thường là:
- Phía trước xương bánh chè
- Bên trong đầu gối
- Bên dưới khớp gối
Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Đối tượng thường mắc phải bao gồm những người chơi thể thao cường độ cao, người lớn tuổi hoặc những ai có tiền sử bệnh về xương khớp.
>> Xem thêm: Cách Phương Pháp Điều Trị Viêm Khớp Dạng Thấp Hiện Nay
Triệu chứng của viêm bao hoạt dịch khớp gối
Người bị viêm bao hoạt dịch thường gặp các triệu chứng rõ rệt sau:
- Đau nhức khớp gối: Cơn đau tăng lên khi vận động hoặc chạm vào vùng khớp gối.
- Sưng tấy: Bao hoạt dịch bị viêm khiến khớp gối sưng, có thể kèm theo cảm giác nóng rát.
- Hạn chế vận động: Người bệnh khó co duỗi hoặc thực hiện các động tác bình thường như đi bộ, leo cầu thang.
- Xuất hiện dịch trong khớp: Một số trường hợp nghiêm trọng, dịch tích tụ nhiều gây áp lực lên khớp gối.
Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng viêm có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng hơn, gây thoái hóa khớp hoặc tổn thương lâu dài.
>> Xem thêm: Thuốc Trị Đau Khớp Gối Của Nhật – Loại Nào Tốt Nhất Hiện Nay
Nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch khớp gối
Viêm bao hoạt dịch khớp gối có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Mỗi nguyên nhân đều có tác động cụ thể lên bao hoạt dịch, khiến nó bị kích thích hoặc tổn thương. Dưới đây là những yếu tố phổ biến dẫn đến tình trạng này:
- Vận động quá mức: Các động tác lặp lại liên tục như chạy bộ, leo cầu thang gây áp lực lên khớp gối.
- Chấn thương: Tai nạn, té ngã hoặc va đập mạnh.
- Bệnh lý nền: Viêm khớp dạng thấp, gout hoặc thoái hóa khớp làm tăng nguy cơ viêm bao hoạt dịch.
- Nhiễm trùng: Vi khuẩn xâm nhập vào bao hoạt dịch qua vết thương hở.
Bên cạnh những nguyên nhân trực tiếp, một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng bị viêm bao hoạt dịch khớp gối. Đây là những yếu tố góp phần làm khớp gối dễ tổn thương hơn, dù không phải lúc nào cũng dẫn đến bệnh ngay lập tức như:
- Thừa cân, béo phì.
- Thường xuyên quỳ gối, ngồi xổm.
- Chơi các môn thể thao đối kháng như bóng đá, bóng chuyền.
Biến chứng của viêm bao hoạt dịch khớp gối
Biến chứng của viêm bao hoạt dịch khớp gối có thể nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Khi bao hoạt dịch bị viêm nặng, lượng dịch nhầy trong khớp sẽ giảm bất thường, làm thay đổi tính chất dịch khớp gối. Điều này tạo áp lực lớn lên sụn, xương và các mô trong khớp, gây khó khăn cho cử động. Trong những trường hợp nặng, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng như biến dạng khớp, dính khớp hoặc tràn dịch khớp.
Ngoài ra, viêm bao hoạt dịch kéo dài có thể làm cơ yếu, thậm chí dẫn tới teo cơ và suy giảm chức năng vận động. Một số người bệnh phải đối mặt với nguy cơ tàn phế vĩnh viễn. Trường hợp viêm do thấp khớp cấp có thể gây tổn thương van tim, dẫn đến các bệnh lý tim mạch mạn tính. Một biến chứng khác là thoát vị bao hoạt dịch khớp gối (u nang bao hoạt dịch), thường tái phát nhiều lần, gây ra cơn đau mạn tính kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
>> Xem thêm: Tham Khảo Top 10 Loại Thuốc Trị Đau Khớp Gối Của Mỹ Tốt Nhất
Phương pháp chuẩn đoán bệnh
Để chẩn đoán chính xác viêm bao hoạt dịch khớp gối, bác sĩ sẽ thực hiện một loạt các phương pháp chẩn đoán kết hợp với các triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân. Việc chẩn đoán đúng giúp xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm, từ đó có biện pháp điều trị hiệu quả.
Các phương pháp chẩn đoán chính bao gồm:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thăm khám, kiểm tra các dấu hiệu viêm như sưng, đau, và khả năng vận động của khớp gối. Họ cũng sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý và các hoạt động có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
- Chụp X-quang: X-quang giúp loại trừ các vấn đề khác như gãy xương hoặc viêm khớp thoái hóa. Tuy nhiên, X-quang không thể phát hiện viêm bao hoạt dịch trực tiếp, nhưng có thể chỉ ra sự tổn thương hoặc các vấn đề liên quan đến khớp.
- Siêu âm khớp gối: Siêu âm là công cụ quan trọng trong việc xác định tình trạng viêm bao hoạt dịch. Phương pháp này giúp phát hiện sự tích tụ dịch trong khớp gối và các dấu hiệu viêm.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI cho phép nhìn thấy các cấu trúc trong khớp gối một cách chi tiết, giúp xác định tổn thương mô mềm hoặc viêm bao hoạt dịch mà các phương pháp khác không phát hiện được.
- Chọc hút dịch khớp: Nếu cần thiết, bác sĩ có thể chọc hút dịch viêm từ khớp để phân tích. Đây là một phương pháp hữu ích để xác định nguyên nhân gây viêm, như nhiễm trùng hoặc bệnh lý tự miễn.
>> Xem thêm: Mẹo chữa tràn dịch khớp gối tại nhà bằng lá lốt hiệu quả và an toàn
Phương pháp điều trị hiệu quả viêm bao hoạt dịch
Điều trị nội khoa
Điều trị nội khoa là phương pháp đầu tiên và quan trọng trong việc giảm triệu chứng viêm bao hoạt dịch khớp gối. Các loại thuốc giúp giảm đau và viêm được bác sĩ chỉ định dựa trên mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh.
Các thuốc thường dùng bao gồm:
- Thuốc giảm đau như paracetamol hoặc thuốc giảm viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, diclofenac.
- Corticosteroid có thể được sử dụng để tiêm vào khớp gối nhằm giảm viêm và đau nhanh chóng. Tuy nhiên, việc lạm dụng corticosteroid có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng như loãng xương và suy giảm hệ miễn dịch.
Điều trị nội khoa thường mang lại hiệu quả nhanh chóng trong việc kiểm soát các triệu chứng, nhưng chỉ phù hợp với những trường hợp nhẹ hoặc trung bình.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi chức năng khớp gối và giảm thiểu các triệu chứng sau điều trị nội khoa. Các phương pháp vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh khớp và cải thiện tính linh hoạt của khớp gối.
Các phương pháp vật lý trị liệu thường được áp dụng gồm:
- Siêu âm trị liệu: Giúp giảm viêm và tăng cường lưu thông máu tại khu vực bị tổn thương.
- Điện trị liệu: Sử dụng dòng điện tần số thấp để giảm đau và kích thích quá trình phục hồi.
- Bài tập kéo giãn: Tăng cường sự linh hoạt của khớp và cơ bắp xung quanh gối.
Vật lý trị liệu cần được thực hiện dưới sự giám sát của chuyên gia để tránh gây thêm tổn thương cho khớp.
Thủ thuật và phẫu thuật
Trong một số trường hợp, khi các phương pháp điều trị không mang lại hiệu quả, thủ thuật hoặc phẫu thuật có thể là lựa chọn cần thiết. Các thủ thuật phẫu thuật giúp loại bỏ chất lỏng viêm hoặc sửa chữa các tổn thương bên trong khớp.
Các phương pháp phẫu thuật phổ biến bao gồm:
- Chọc hút dịch khớp: Loại bỏ dịch viêm để giảm sưng và đau.
- Nội soi khớp: Can thiệp bằng cách đưa ống soi vào khớp để tháo bỏ tổn thương viêm, sửa chữa các mô khớp.
- Thay khớp gối: Áp dụng khi khớp gối bị thoái hóa nặng, không thể phục hồi chức năng.
Mặc dù phẫu thuật thường có hiệu quả cao, nhưng rủi ro biến chứng như nhiễm trùng hoặc cứng khớp sau phẫu thuật cũng cần được lưu ý.
Chăm sóc tại nhà
Chăm sóc tại nhà là một phần quan trọng trong quá trình hồi phục. Việc thực hiện đúng cách sẽ giúp hỗ trợ điều trị và giảm đau, viêm hiệu quả.
Các biện pháp chăm sóc tại nhà bao gồm:
- Nghỉ ngơi: Hạn chế hoạt động thể chất để giảm căng thẳng lên khớp gối và giúp giảm viêm.
- Chườm lạnh: Chườm đá lên khu vực bị đau để giảm sưng và viêm.
- Kê cao chân: Đặt chân lên gối khi nghỉ ngơi để cải thiện lưu thông máu và giảm sưng.
- Sử dụng băng quấn khớp: Quấn băng đàn hồi để giữ cho khớp ổn định và giảm nguy cơ chấn thương thêm.
Viêm bao hoạt dịch khớp gối không chỉ gây đau đớn mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Nhận biết sớm và điều trị đúng cách giúp cải thiện tình trạng bệnh, đồng thời bảo vệ sức khỏe khớp lâu dài. Nếu có dấu hiệu bất thường, hãy thăm khám bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.
