Đau khớp gối là vấn đề sức khỏe thường gặp ở người cao tuổi, gây khó khăn trong vận động và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân, từ thoái hóa khớp đến các yếu tố nguy cơ khác, là bước quan trọng để tìm ra giải pháp phù hợp. Bài viết này Drknee cung cấp thông tin về đau khớp gối ở người già, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp tự chăm sóc tại nhà.
Đau khớp gối ở người già
Khớp gối, nơi xương đùi, xương bánh chè và xương chày gặp nhau, là bộ phận chịu lực chính của cơ thể, đảm bảo khả năng vận động và thăng bằng. Do chịu áp lực lớn và hoạt động thường xuyên, khớp gối dễ bị tổn thương, đặc biệt là tình trạng viêm và đau, thường gặp ở người cao tuổi.
Sự lão hóa khiến sụn khớp bị bào mòn, giảm tác dụng bảo vệ các đầu xương. Sự ma sát gia tăng trong quá trình vận động gây ra cảm giác đau nhức.
Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể trở nên mãn tính, gây hạn chế vận động nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến biến dạng khớp, teo cơ và tàn phế.
>> Xem thêm: Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Xoa Bóp Chữa Đau Đầu Gối Hiệu Quả Giúp Giảm Đau Nhanh Chóng
Triệu chứng đau khớp gối ở người già
Dưới đây là một số triệu chứng đau khớp gối ở người già:
- Đau âm ỉ: Đây là triệu chứng phổ biến nhất.
- Đau tăng lên sau vận động: Cơn đau trở nên dữ dội hơn sau khi hoạt động mạnh.
- Sưng, nóng, đỏ quanh khớp gối: Vùng da xung quanh khớp gối bị sưng lên, nóng hơn bình thường và có thể đỏ.
- Yếu và tê chân: Cảm giác yếu ở chân và tê bì do dây thần kinh bị ảnh hưởng.
- Tiếng kêu trong khớp: Nghe thấy tiếng kêu lục cục, đặc biệt khi cử động khớp gối, ví dụ như khi leo cầu thang.
- Khó vận động: Khó khăn trong việc duỗi thẳng chân, nhất là vào buổi sáng.
- Biến dạng khớp: Khớp gối có thể bị biến dạng, thường bị hóp vào trong.
- Triệu chứng toàn thân: Da xanh xao, lạnh, mệt mỏi, suy nhược. Trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể bị tàn tật tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng trên, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
>> Xem thêm: Đai Khớp Gối – Giải Pháp Hỗ Trợ Hiệu Quả Cho Những Người Bị Bệnh Về Khớp Gối
Nguyên nhân đau khớp gối ở người già
Đau khớp gối ở người già có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, chia làm hai nhóm chính: nhóm cơ học và nhóm bệnh lý.
Nhóm nguyên nhân cơ học
Những yếu tố bên ngoài tác động trực tiếp lên khớp gối:
- Chấn thương: Tai nạn, té ngã gây rách hoặc căng dây chằng, dẫn đến đau khớp gối đột ngột.
- Tư thế sai: Vận động không đúng cách trong sinh hoạt, công việc hoặc thể thao có thể gây trật khớp, đau và sưng.
- Chế độ ăn thiếu chất: Thiếu canxi và Omega-3 làm khớp gối yếu đi và dễ bị tổn thương.
- Thời tiết thay đổi: Sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và áp suất khí quyển có thể gây giãn và co các mô xung quanh khớp, dẫn đến đau.
- Thừa cân: Tăng cân làm tăng áp lực lên khớp gối, gây đau khi vận động.
- Lạm dụng chất kích thích: Hút thuốc lá và uống rượu bia làm yếu xương khớp.
Nhóm nguyên nhân bệnh lý
Một số bệnh lý gây ra đau nhức khớp gối ở người già:
- Thoái hóa khớp: Quá trình lão hóa tự nhiên hoặc các yếu tố khác như chấn thương, vận động quá mức, tư thế xấu gây thoái hóa sụn khớp, dẫn đến đau, tiếng kêu lục cục khi vận động.
- Viêm gân bánh chè: Vận động quá mức hoặc khởi động không kỹ gây viêm gân bánh chè, đau ở mặt trước khớp gối, tăng khi leo cầu thang hoặc ngồi xổm.
- Viêm bao hoạt dịch: Viêm nhiễm ở bao hoạt dịch (túi dịch bao quanh khớp gối) gây đau kéo dài.
- Viêm khớp dạng thấp: Bệnh tự miễn gây viêm màng hoạt dịch, sụn khớp, dẫn đến đau, cứng khớp và biến dạng khớp.
- Gout: Rối loạn chuyển hóa purin gây tăng axit uric trong máu, lắng đọng ở khớp gây đau, sưng, thậm chí biến dạng khớp.
Việc xác định nguyên nhân chính xác cần sự thăm khám của bác sĩ chuyên khoa, phát hiện sớm và xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp điều trị bệnh đau khớp gối ở người già hiệu quả hơn.
Cách chữa bệnh đau khớp gối ở người già
Điều trị Tây y:
- Thuốc không cần kê đơn: Thuốc giảm đau như Paracetamol và Ibuprofen có thể giúp giảm đau tạm thời nhưng không nên lạm dụng vì có thể gây hại cho gan và dạ dày.
- Thuốc kê đơn: Thuốc kháng viêm mạnh hơn (corticosteroid, thuốc ức chế COX-2), và thuốc bổ sung sụn khớp (glucosamine sulfate) có thể được bác sĩ chỉ định để giảm đau và viêm.
Phương pháp khác:
- Vật lý trị liệu: Laser, sóng cao tần, siêu âm giúp giảm đau và viêm mà không xâm lấn.
- Phẫu thuật: Trong trường hợp nặng, phẫu thuật nội soi hoặc thay khớp có thể cần thiết.
Điều trị bằng thuốc dân gian (cần thận trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ):
- Hạt gấc ngâm rượu: Rượu hạt gấc được dùng để xoa bóp vùng khớp gối.
- Mù tạt, mật ong, muối: Hỗn hợp này được dùng để đắp lên vùng khớp gối.
- Lá mật gấu: Lá mật gấu xay nhuyễn với bia được dùng uống.
- Ngải cứu: Ngải cứu giã nát với muối, đắp nóng lên khớp gối.
- Lá lốt: Có thể ăn sống hoặc sắc nước uống.
Vật lý trị liệu khác:
- Châm cứu: Kích thích các huyệt đạo để giảm đau.
- Bấm huyệt: Tương tự châm cứu, tác động lên các huyệt đạo.
- Tắm bùn, suối khoáng: Giúp thư giãn và giảm đau.
Lưu ý: Các phương pháp điều trị bằng thuốc dân gian cần thận trọng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Đau khớp gối ở người già cần được chẩn đoán và điều trị bởi chuyên gia y tế để đảm bảo hiệu quả và an toàn. Chăm sóc sức khỏe khớp gối ngay từ khi còn trẻ là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.
>> Xem thêm: Tìm Hiểu Thoái Hóa Khớp Ăn Gì Tốt Giúp Hỗ Trợ Điều Trị Bệnh
Cách chữa đau khớp gối cho người già tại nhà
Phương pháp hỗ trợ giảm đau khớp gối cho người già tại nhà:
| Phương pháp | Mô tả | Ưu điểm | Nhược điểm |
| Liệu pháp RICE | Sơ cứu chấn thương khớp gối. R (Rest – Nghỉ ngơi), I (Ice – Chườm đá), C (Compression – Băng ép), E (Elevation – Nâng cao) | Đơn giản, dễ thực hiện tại nhà. | Chỉ hiệu quả với trường hợp chấn thương nhẹ, không điều trị được nguyên nhân gốc rễ. |
| Bài tập | Kéo giãn cơ bắp chuối, tăng cường cơ đùi trước và cơ tam đầu đùi. | Tăng sức mạnh cơ, độ linh hoạt khớp, giảm đau. | Cần kiên trì, không phù hợp với tất cả mọi người (cần tham khảo ý kiến bác sĩ). Có thể gây đau nếu thực hiện không đúng cách. |
| Thuốc | Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), capsaicin, steroid tiêm khớp, tramadol, acetaminophen, duloxetine. | Giảm đau, giảm viêm hiệu quả. | Có thể gây tác dụng phụ (gan, dạ dày,…) nếu dùng lâu dài hoặc không đúng cách. Cần có chỉ định của bác sĩ. |
| Chườm nóng/lạnh | Chườm đá cho chấn thương cấp tính; chườm nóng cho đau mạn tính (trừ trường hợp vết thương hở hoặc viêm da). | Giảm đau, giảm viêm. | Hiệu quả tạm thời, không điều trị được nguyên nhân gốc rễ. |
| Tinh dầu | Xoa bóp với tinh dầu gừng, cam, hoặc thuốc mỡ có quế, gừng, dầu mè. | Giảm đau, thư giãn. | Hiệu quả có thể khác nhau tùy người. Không thay thế phương pháp điều trị chính. |
| Chế độ ăn | Thực phẩm giàu vitamin và omega-3; tránh thực phẩm chứa saponin. | Hỗ trợ sức khỏe khớp. | Không thể thay thế phương pháp điều trị chính. |
| Thực phẩm chức năng | Chondroitin và Glucosamine (đối với đau khớp nhẹ-trung bình). | Giảm sưng viêm, đau nhức. | Chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ. Hiệu quả có thể khác nhau tùy người. Không phù hợp với tất cả các loại đau khớp. |
| Kiểm soát cân nặng | Giảm áp lực lên khớp gối. | Giảm đau, cải thiện vận động. | Cần kiên trì, thay đổi lối sống. |
| Tư thế, giày dép | Ngồi, đứng đúng tư thế; chọn giày thoải mái, vừa vặn. | Giảm áp lực lên khớp gối. | Cần chú ý thường xuyên. |
| Tập thể dục | Đạp xe, đi bộ, bơi lội, thái cực quyền, yoga (trừ trường hợp có chống chỉ định). | Duy trì sức mạnh cơ bắp, độ linh hoạt khớp. | Cần tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn bài tập phù hợp. Có thể gây đau nếu thực hiện không đúng cách hoặc quá sức. Không phù hợp với tất cả mọi người. |
Lưu ý: Bảng trên chỉ mang tính chất tham khảo. Để có phương pháp điều trị phù hợp, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa. Các phương pháp điều trị tại nhà chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thể thay thế việc điều trị chuyên nghiệp.
Đau khớp gối ở người già đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc đặc biệt. Hãy tìm kiếm sự hỗ trợ y tế chuyên nghiệp để có phác đồ điều trị phù hợp và cải thiện tình trạng sức khỏe.
