Huyết Thanh Trong Viêm Khớp Dạng Thấp

Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh tự miễn hệ thống mạn tính, là một bệnh lý phổ biến nhất trong các bệnh lý cơ xương khớp, chủ yếu gây tổn thương các khớp. Việc chẩn đoán bệnh càng sớm sẽ giúp điều trị hiệu quả hơn cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Khi chẩn đoán viêm khớp dạng thấp, bác sĩ thường dựa trên những tiêu chuẩn lâm sàng và các xét nghiệm thường áp dụng trên huyết thanh trong viêm khớp dạng thấp, chẩn đoán hình ảnh kết hợp với các yếu tố dạng thấp RF.

Mục lục bài viết

Các xét nghiệm thường áp dụng trên huyết thanh trong viêm khớp dạng thấp

Các xét nghiệm thường áp dụng trên huyết thanh trong viêm khớp dạng thấp, những xét nghiệm có ý nghĩa chẩn đoán được ghi nhận là: Yếu tố dạng thấp huyết thanh (RF), anti-CCP, và tốc độ máu lắng hoặc protein phản ứng C (CRP).

Yếu tố dạng thấp RF

RF là kháng thể thuộc gamma globulin, xuất hiện ở khoảng 70% bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Tuy nhiên, nồng độ RF có thể thay đổi tùy phòng xét nghiệm và không đặc hiệu, vì RF còn dương tính ở các bệnh lý khác như:

Lupus ban đỏ hệ thống.
Bệnh u hạt.
Các bệnh nhiễm trùng hoặc virus mạn tính như viêm gan virus, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, lao.
Một số trường hợp ung thư.

Đặc biệt, RF có thể rất cao ở bệnh nhân viêm gan C hoặc các bệnh nhiễm trùng mạn tính khác.

Kháng thể anti CCP

Ngược lại với RF, kháng thể anti-CCP có độ đặc hiệu cao (90%) và độ nhạy khoảng 77–86%) trong viêm khớp dạng thấp, giúp tiên lượng bệnh nặng. Đặc biệt, anti-CCP không xuất hiện ở người bệnh viêm gan C hay các bệnh lý xương khớp do nhiễm trùng, nên giá trị đặc hiệu rất cao.

Bản chất kháng thể anti-CCP:

Được hệ miễn dịch tạo ra chống lại peptide citrullinated vòng (CCP), các cấu trúc hình thành khi arginine chuyển hóa thành citrulline.
Quá trình sản xuất kháng thể anti-CCP xảy ra đồng thời với những biến đổi sớm của viêm khớp dạng thấp, nên xét nghiệm anti-CCP hỗ trợ chẩn đoán sớm và chính xác.

Khi kết hợp anti-CCP với RF, độ nhạy và đặc hiệu trong chẩn đoán viêm khớp dạng thấp tăng cao, mang lại giá trị lớn trong thực hành lâm sàng.

>> Xem thêm: Viêm Khớp Dạng Thấp Tự Miễn Triệu Chứng Và Phương Pháp Điều Trị

Khi nào xét nghiệm kháng thể CCP?

Chỉ số anti-CCP trong chẩn đoán viêm khớp dạng thấp

Giá trị bình thường của chỉ số anti-CCP huyết tương là <17 U/mL.
Giá trị anti-CCP ≥17 U/mL được coi là dương tính (+).
Ngưỡng điều trị tối ưu (optimal cut-off) cho người bệnh viêm khớp dạng thấp là 17 U/mL.

Vai trò của xét nghiệm anti-CCP

Xét nghiệm anti-CCP không phải là xét nghiệm sàng lọc, mà chỉ định khi:

Thực hiện cùng với xét nghiệm yếu tố dạng thấp RF để chẩn đoán chính xác hơn.
Được chỉ định ngay khi bệnh nhân có triệu chứng viêm khớp đối xứng, đau khớp nhưng RF âm tính, bác sĩ nghi ngờ viêm khớp dạng thấp.
Đánh giá tiến triển bệnh ở bệnh nhân viêm khớp không đặc hiệu, khi có triệu chứng lâm sàng liên quan nhưng chưa đủ tiêu chuẩn chẩn đoán viêm khớp dạng thấp.

Kết hợp triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm

Để chẩn đoán chính xác, cần kết hợp triệu chứng lâm sàng với kết quả xét nghiệm:

Anti-CCP (+) và RF (+): nguy cơ cao bị viêm khớp dạng thấp, có thể bệnh đang tiến triển nặng.
Anti-CCP (+) và RF (-), kèm triệu chứng viêm khớp dạng thấp: nguy cơ cao mắc bệnh trong giai đoạn sớm, khả năng tiến triển trong tương lai. (Theo nghiên cứu từ Hoa Kỳ, khoảng 95% người anti-CCP (+) sẽ tiến triển thành viêm khớp dạng thấp.)
Anti-CCP (-) và RF (+), kèm triệu chứng lâm sàng: có thể mắc viêm khớp dạng thấp hoặc các bệnh viêm khớp khác.
Anti-CCP (-) và RF (-): ít khả năng mắc viêm khớp dạng thấp. Tuy nhiên, chẩn đoán chủ yếu dựa trên triệu chứng lâm sàng; ngay cả khi xét nghiệm kháng thể âm tính, bệnh vẫn có thể được chẩn đoán nếu có dấu hiệu lâm sàng điển hình.

Khi nào cần làm lại xét nghiệm?

Không cần thực hiện lại xét nghiệm anti-CCP, RF nếu bệnh nhân đã được chẩn đoán viêm khớp dạng thấp trước đó.
Để theo dõi tiến triển bệnh, chỉ cần làm các xét nghiệm máu lắng (ESR) và anti-CCP định kỳ.

Hy vọng những thông tin mà Drknee chia sẻ trên đây giúp các bạn có đủ kiến thức hiểu biết về huyết thanh trong viêm khớp dạng thấp. Để được tư vấn và thăm khám về các tình trạng sức khỏe của bạn, bạn có thể liên hệ với chúng tôi.